Primoteq: Stilstand machines slim benutten
Tekst: Martin Neyt
De laptop heeft de gereedschapskist als belangrijkste instrument van de monteur definitief vervangen. Techniek bestaat steeds meer uit meten en plannen in de gerobotiseerde productielijn, zegt Joost Rings, directeur van gespecialiseerd industrieel onderhoudsbedrijf Primoteq. Hij ziet twee branches in de Nederlandse maakindustrie overleven: geautomatiseerde productie van (kleine) series en ambachtelijke specials.
Primoteq, gevestigd in Hengelo, Rotterdam en Nederweert, komt voort uit het technologieconcern Stork. Sinds 2012 werkt Primoteq als zelfstandig bedrijf in maintenance, repair & overhaul (MRO) voor de maakindustrie. Gerenommeerde namen als KLM, Fokker, Sabic, ECT en AVR behoren tot de klantenkring van de specialist in bewerkingsmachines, hijs- en hefinstallaties en lasersnijtechniek. Naast onderhoud, verricht Primoteq keuringen en verhuizingen van machines. Waar de Stork-tijd zich grotendeels kenmerkte door een strikte verdeling in mechanisch en elektronisch, krijgen de ongeveer honderd medewerkers van Primoteq steeds vaker mechatronische problemen voorgeschoteld, vertelt Joost Rings.
“De onverwoestbare machines van weleer beschikten over hun eigen operators. Zij herkenden elke afwijking van de machine en konden menig probleem zelf verhelpen. Tegenwoordig zijn installaties niet meer voor de eeuwigheid gemaakt. Onderdelen hebben een beperkte levensduur en de computergestuurde machines geven zelf aan wanneer onderhoud vereist is. De operator is meer controleur geworden. De onderhoudsspecialist moet beschikken over een brede vakkennis, weet alles van mechaniek én heeft inzicht in digitale technologie.”
Machine stil, straat stil
Voor een bedrijf dat zijn bestaansrecht ontleent aan het draaiende houden van machines, lijkt apparatuur met een vastgestelde looptijd een ramp. Primoteq ziet echter nieuwe kansen ontstaan. “De gietijzeren frames van oude machines zijn niet kapot te krijgen, daar bouwen we voor klanten de nieuwste CNC-besturingen op. Het is een duurzame oplossing waarmee een bedrijf zo lang mogelijk van zijn investering kan genieten. Uiteindelijk verdwijnt dit type maakindustrie wel uit Nederland. Moderne fabrieken maken gebruik van compleet geautomatiseerde productiestraten. Onze kracht zit voor deze bedrijven in het slim plannen van onderhoud. Ligt één machine stil, dan ligt de straat stil, dus preventief onderhoud is een must.”
Leveranciers van verschillende installaties in een fabriek wijzen volgens Rings bij een storing nog wel eens naar elkaar. “Daar heeft de klant op zo’n moment helemaal niets aan. Wij werken onafhankelijk van fabrikanten en ontwikkelen een gefaseerde onderhoudsstrategie voor de gehele productiestraat. Bij geoorloofde en voorziene stilstand, bijvoorbeeld in vakantieperiodes, verrichten we reparaties en updates. Doet er zich een storing voor, dan benutten we deze direct voor preventieve werkzaamheden. Zo haal je het meeste rendement uit stilstand.”
Continue scholing
Volgens Rings steekt Primoteq veel tijd en geld in het opleiden van personeel. Het gaat enerzijds om het actualiseren van ICT-kennis. “Machines zijn dankzij digitale ontwikkeling veel sneller geworden. De nieuwste installaties zijn in beperkte mate zelflerend, zo blijven positiefouten achterwege, maar van artificial intelligence kun je nog niet echt spreken. Software wordt in elk geval beter en uitgebreider, op dat vlak willen we absoluut bijblijven.”
Kennisontwikkeling houdt daarnaast verband met de ambachtelijke maakindustrie. Nederland blijft naar inzicht van Rings ruimte bieden aan de productie van specials, zoals precisie-onderdelen van medische instrumenten. “Zo’n bijzonder vakgebied vergt continue scholing van onze mensen.”
Oplossingen bedenken
Het vinden van technische talenten is geen sinecure, Primoteq kijkt dan ook buiten de gebaande paden. Het bedrijf nam onder andere branchevreemde technici en ICT’ers in dienst. “Deze professionals hebben de machinetechniek ontdekt. Ze bedenken ‘out-of-the-box’ oplossingen voor problemen en helpen bedrijven weer vooruit, dat inspireert. Op die manier willen we onze sector ook presenteren aan de buitenwacht. We nemen bijvoorbeeld deel aan het Silk Lab voor Werkzoekenden, een samenwerkingsproject met gemeente Rotterdam, waarbij bijstandsgerechtigden een tijdje meelopen of opleidingen bij ons volgen. De regio Rotterdam biedt ons veel werk, we zien het als onze maatschappelijke taak iets voor de samenleving terug te doen.”